Ülke genelinde devam eden orman yangınlarının etkisiyle oluşabilecek kül yağmurları, sağlık açısından riskler barındırabiliyor. Külleri solumanın zararlı olduğunu vurgulayan İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Osman El Jundi, kurşun, kadmiyum, nikel ve arsenik gibi metaller içeren kül partiküllerinin akciğerlere derinlemesine nüfuz ederek astımı kötüleştirebileceği ve nefes almayı zorlaştırabileceği uyarısında bulundu. Külün çöktükten sonra rüzgâr veya insan faaliyetleriyle yeniden havada asılı kalarak haftalarca hatta aylarca hava kalitesini etkilemeye devam edebileceği uyarısında bulunan Osman El Jundi, zorunlu olmadıkça dışarı çıkılmamasını, kapı ve pencerelerin kapalı tutulmasını ve dışarda maske kullanılmasını önerdi.
İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Osman El Jundi, yurt genelinde devam eden orman yangınlarının etkisiyle oluşabilecek kül yağmurları ve korunma yöntemlerine ilişkin değerlendirmede bulundu.
Külleri solumak sağlık açısından zararlı
Yangın sonrası oluşan kül partiküllerinin atmosferdeki bulutlar ile birleştiğinde kül yağmuru şeklinde sağlığı tehdit eden ilave bir tehlike oluşturabileceğini belirten Dr. Öğretim Üyesi Osman El Jundi, “Direkt olarak külleri solumak sağlımız için zararlıdır. Kül, tehlikeli bir atık maddesi olarak sınıflandırılmasa da kurşun, kadmiyum, nikel ve arsenik gibi metaller; eski evlerden veya diğer binalardan gelen asbest ve yakıcı maddeler gibi tehlikeli maddelerin izlerini içermektedir” dedi.
Astımı kötüleştirebilir, nefes almayı zorlaştırabilir
Külde bulunan maddelerin oluşturacağı sağlık sorunlarına değinen Dr. Öğretim Üyesi Osman El Jundi, “İnce partiküller akciğerlere derinlemesine nüfuz ederek astımı kötüleştirebilir ve nefes almayı zorlaştırabilir. Külde asbest, nikel, arsenik veya kadmiyum varsa, bu maddeler kansere neden olabileceğinden, bunlara maruz kalma özellikle endişe vericidir. Küldeki maddeler çeşitlilik gösterdiğinden, her zaman dikkatli olmak en iyisidir” uyarısında bulundu.
Kronik hastalığı olanlar dikkat etmeli
Özellikle KOAH ve alerjik astım gibi kronik hastalığı olanlar açısından oluşabilecek etkileri de anlatan Osman El Jundi, “Kül parçacıkları o kadar ince olabilir ki akciğerlerin derinliklerine kadar solunabilir. Yüksek maruziyetle, sağlıklı bireyler bile artan öksürük ve tahrişle birlikte göğüs rahatsızlığı yaşayabilir. Burun tahrişi ve burun akıntısı gibi yaygın akut (kısa süreli) semptomlar görülebilir” dedi.
Kanser riski ortaya çıkabilir
Yangın sonrası temizlik çalışmaları nedeniyle yangın bölgesinde kül ve yangının diğer ürünlerine maruz kalınabileceğini ifade eden Osman El Jundi, “Bu durum da gözlerin, burnun veya cildin tahriş olmasına, öksürük ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir. Akciğerlere derinlemesine solunan kül partikülleri ise astım ataklarına neden olabilir ve nefes almayı zorlaştırabilir. Uçan külde bulunan bileşenlere maruz kalmak, kişinin kanser ve diğer solunum yolu hastalıklarına yakalanma riskini artırır. Islak kül havuzları yeraltı sularını kirletebilir ve arsenikle kirlenmiş suyun yutulması durumunda, kişinin kansere yakalanma riski artar” diye konuştu.
Kül uzun süre hava kalitesini etkileyebilir
Kül yağmurlarından korunmak için alınabilecek önlemlere değinen Dr. Öğretim Üyesi Osman El Jundi, “Kül, çöktükten sonra rüzgâr veya insan faaliyetleriyle yeniden havada asılı kalarak haftalarca hatta aylarca hava kalitesini etkilemeye devam edebilir. Kendinizi ve ailenizi kül yağışından korumanın en iyi yolu önceden plan yapmaktır” dedi.
Pencere ve kapıları kapalı tutun
Özellikle yangın bölgesinde maske kullanılmasını tavsiye eden Osman El Jundi, pencere ve kapıların mümkün olduğunca kapalı tutulması gerektiğini söyledi.
“Sıcak hava olmasına rağmen olabildiği kadar evin içerisinde kalmak, kül yağmurun etkilerinden korumak için en etkili yöntemdir. Dışarıdaysanız, mümkün olan en kısa sürede sığınacak bir yer arayın. Araç kullanmanız gerekiyorsa, düşük hızlarda sürün ve bol miktarda ön cam yıkama sıvısı bulundurduğunuzdan emin olun. HEPA filtreli veya N-95 filtreli maskeler, küldeki zararlı ince parçacıkları filtreleyeceği için özelikle dışarda görevi olan kişiler tarafından temin edilmelidir. Pencere ve kapıları mümkün olduğunca kapalı tutun. Evcil hayvanlarınızı mümkün olduğunca içeride tutun. İçeri girdiğinizde evcil hayvanları fırçalayın veya elektrik süpürgesiyle süpürün. Önemli bilgiler için yerel yetkilileri dinleyin. Orman yangını sonrası temizlik yaparken kendinizi zararlı küllerden koruyun.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
